Vlamvertragende kleding kan jouw overlevingskansen bepalen
Thermische ongevallen kunnen onvoorspelbaar zijn. En dodelijk. In laboratoria, raffinaderijen, elektriciteitscentrales en talloze andere plaatsen kunnen werknemers groot gevaar lopen door blootstelling aan hitte, vlammen en vlambogen.
Thermische gevaren kunnen optreden in tal van industriële toepassingen, zoals verfwerkzaamheden, onderhoudswerkzaamheden, farmaceutische fabricage of toepassingen waarbij fijne poeders worden gebruikt (door de aanwezigheid van een potentieel explosieve atmosfeer.
Waarom vlamvertragende bescherming?
In verschillende studies zijn correlaties vastgesteld tussen het totale lichaamsoppervlak dat verbrand is, de leeftijd van het slachtoffer en zijn of haar overlevingskans. De informatie in onderstaande tabel verwijst naar een analyse die is uitgevoerd door de American Burn Association. Hoe groter het totale lichaamsoppervlak dat verbrand is, hoe lager de overlevingskans. Bij de overlevingskans wordt ook rekening gehouden met de leeftijd van het slachtoffer. Hoe jonger de persoon, hoe groter de overlevingskans.
In recentere studies werd rekening gehouden met een bijkomende risicofactor, met name het optreden van inhalatieletsels als gevolg van de blootstelling aan giftige gassen. Uit deze studies is gebleken dat inhalatieletsels in combinatie met brandwonden de overlevingskans verder verkleinen.
1 Bron: “Recent outcome in the Treatment of Burn Injury in the United states,: A report from the American Burn Association Patient Registry”, Journal of Burn Care and Rehabilitation/May/June 1995
Enig inzicht in brandwonden
De normale huidtemperatuur bedraagt 32,5 graden Celsius. Brandwonden ontstaan wanneer de huid hetzij gedurende korte tijd wordt blootgesteld aan hitte die aanzienlijk hoger is dan de normale huidtemperatuur, hetzij gedurende lange tijd wordt blootgesteld aan hitte die slechts iets hoger is dan de normale huidtemperatuur. De huid zal verbranden wanneer de basale temperatuur van de huid 44 graden Celsius overschrijdt. De huid zal onmiddellijk verbranden vanaf 72 graden Celsius.
Het vermogen van het lichaam om de lichaamstemperatuur adequaat te regelen naar externe temperaturen bepaalt mede het resultaat van de blootstelling aan hitte. Zolang het lichaam in staat is zijn temperatuur te regelen in verhouding tot de veranderingen van de buitenwereld en de juiste inwendige temperatuur te handhaven, kan ernstige celschade worden vermeden.
Het lichaam verdraagt gedurende korte perioden temperaturen tot 44 °C, maar bij langere perioden is voorzichtigheid geboden. Tussen 44 °C en 51 °C treedt een verdubbeling op van het tempo waarin weefsel- en celschade optreedt bij elke graad waarmee de temperatuur stijgt, zelfs gedurende korte perioden. Boven 51 °C is de blootstellingsduur voor ernstige brandwonden zeer kort en boven 70 °C worden weefsels en cellen volledig vernietigd, zelfs bij een zeer korte blootstellingsduur.
De diepte van een brandwond is een maatstaf om de ernst van een brandwond te bepalen.
- Eerstegraads brandwonden treffen alleen de buitenste huidlaag en zijn te herkennen aan een rode huid, zoals bij zonnebrand.
- Het ontstaan van blaren wijst op een tweedegraads brandwond, die tot de middelste huidlaag reikt.
- Bij het laatste type, derdegraads brandwonden, wordt de diepe huidlaag aangetast en ze worden gekenmerkt door een grauwe of verkoolde huid. Bij derdegraads brandwonden is regeneratie van de huid niet mogelijk.
Waarom vlamvertragende kleding?
Vlamvertragende kleding, ontworpen volgens de normen voor thermische bescherming, kan bescherming bieden tegen thermische gevaren, brandwonden aan het lichaam voorkomen of verminderen en de overlevingskans van de drager na blootstelling aan hitte en vlammen vergroten. Deze vlamvertragende kleding moet echter duurzame bescherming bieden die niet mag verdwijnen na meerdere wasbeurten of slijtage.
Dagelijkse werkkleding die gemaakt is van conventionele stoffen die niet met vlamvertragende chemicaliën zijn behandeld en geen afdoende bescherming bieden tegen thermische gevaren, kan verder ontbranden, smelten of blijven branden op het lichaam. Hierdoor kan een werknemer veel ernstigere brandwonden oplopen. Vlamvertragende stoffen die worden gebruikt bij de vervaardiging van vlamvertragende kleding kunnen in twee groepen worden onderverdeeld: ‘inherent vlamwerend’ en ‘behandeld met vlamvertragende chemicaliën’2.
Stoffen behandeld met vlamvertragende chemicaliën
- Geproduceerd door een afwerking op een vezel of de stof aan te brengen om de ontvlambaarheid ervan te verminderen, of door een vlamvertragende chemische stof in de vezel op te nemen vóór het spinnen.
- De chemicaliën voor de vlamvertragende behandeling worden ‘geactiveerd’ door intense hitte, waarbij kool en gassen ontstaan die de verbranding gedurende een bepaalde tijd remmen.
Inherent vlamwerende stoffen
- Zelfdovend materiaal na verwijdering van een externe ontstekingsbron.
- Kan vlamwerend zijn door de inherente eigenschappen van de vezel of de aanwezigheid van vlamvertragers.
- Verschillende gareneigenschappen en stofstructuren kunnen bijdragen tot een grotere vlambestendigheid.
Stoffen behandeld met vlamvertragende chemicaliën
Voor de vervaardiging van stoffen behandeld met vlamvertragende chemicaliën wordt tijdens de fabricage een chemische verbinding in een vezel verwerkt of als afwerking op een vezel of de stof aangebracht om de ontvlambaarheid ervan te verminderen. Zonder deze behandeling zijn deze stoffen ontvlambaar.
Voorbeelden: vlamvertragend katoen, vlamvertragende viscose, vlamvertragend polyester, enz.
Hoe werkt de vlamvertragende bescherming?
Voorbeeld van behandeld katoen:
Stoffen met katoenmix moeten worden behandeld om een vlamvertragende kwaliteiten te verkrijgen.
- Bij blootstelling aan vuur of een vlamboog begint vlamvertragend katoen eerst te branden voordat de chemicaliën in de stof beginnen te reageren.
- De chemicaliën produceren rook die de zuurstof verdringt en het vuur dooft.
Vlamvertragende stoffen kunnen een hoge vochtaantrekkingskracht hebben (bijv. behandeld katoen), maar de volgende factoren moeten in aanmerking worden genomen:
- Mogelijk verlies van vlamvertragende bescherming als gevolg van mechanische slijtage.
- Ontoereikende mechanische eigenschappen (d.w.z. lage slijtweerstand).
- Korte levensduur.
- Vrijkomen van giftige gassen na blootstelling aan hitte en vlammen.
Inherent vlamwerende stoffen
Inherent vlamwerende stoffen zijn stoffen die zijn vervaardigd van aramiden zoals Nomex®, die door hun aangeboren eigenschappen van nature vlamwerend zijn, zonder chemische behandeling3.
Hoe werkt de vlamvertragende bescherming? Voorbeeld van meta-aramiden:
Meta-aramide vezels zetten uit tijdens de thermische blootstelling en vormen een beschermende barrière.
- Aramiden vallen pas uit elkaar bij hoge temperaturen (pyrolyseren). Pas wanneer zij worden blootgesteld aan een temperatuur van meer dan 400 °C, zullen zij reageren en pyrolyseren zonder vuur te vatten.
- Deze pyrolyse absorbeert veel energie en doet de vezels uitzetten zonder dat daarbij vluchtige stoffen vrijkomen.
- Geavanceerde thermische bescherming.
- Vezels die bestand zijn tegen hoge temperaturen, niet smelten, niet druipen en in het algemeen geen verbranding in lucht bevorderen.
- Vezels hebben over het algemeen sterke mechanische eigenschappen.
- Lange levensduur.
Thermo-Man®
Naast vlamvertragende materialen is ook het uiteindelijke ontwerp van vlamvertragende kleding van essentieel belang om een veilig draagcomfort te garanderen. Een test zoals Thermo-Man®, die brandscenario’s simuleert en de voorspelde brandwonden berekent volgens ISO 13506 4, kan helpen de prestaties van complete brandvertragende outfits in verschillende testomstandigheden te valideren. Duurzame FR kleding draagt bij tot meer veiligheid en minder afval door de langere levensduur.
Voor meer informatie over brandvertragende stoffen en brandvertragende kleding, neem contact op met je Intersafe contactpersoon.
1 “Recent outcome in the Treatment of Burn Injury in the United states,: A report from the American Burn Association Patient Registry”, Journal of Burn Care and Rehabilitation/May/June 1995.
2 Terminologie van de Amerikaanse Consumer Product Safety Commission (CPSC).
3 Nomex® is een inherent vlamvertragende, hittebestendige meta-aramidevezel die niet smelt en druipt en geen verbranding in de lucht ondersteunt. Een belangrijke factor bij de bescherming die Nomex® biedt, is het vermogen om te carboniseren en uit te zetten bij blootstelling aan intense hitte. Deze kenmerkende reactie verhoogt de beschermende barrière tussen de warmtebron en de huid van de drager en minimaliseert brandwonden, bijna vergelijkbaar met de manier waarop airbags in moderne wagens de inzittenden bescherming bieden.
4 ISO 13506-1 norm voor beschermende kleding tegen hitte en vuur, Deel 1: testmethode voor complete kledingstukken – meting van de overgedragen energie met behulp van een met instrumenten uitgeruste testpop.
Verder lezen
Een geïntegreerde veiligheidsoplossing voor gevaren in de chemische industrie
Xella maakt grote sprong voorwaarts met werken op hoogte
